Και άλλοι πολλοί λόγοι για το βάλετε στη κουζίνα σας.
Είναι ένα από τα ακριβότερα μπαχαρικά του κόσμου. Λέγεται ότι είναι τόσο παλιό όσο και ο άνθρωπος και οι δυναμωτικές και αφροδισιακές του ιδιότητες έχουν κατακτήσει τους ισχυρούς όλου του κόσμου.
Το κάρδαμο ή καρδάμωμο ονομάζεται «βασίλισσα των μπαχαρικών» (τη θέση του βασιλιά καταλαμβάνει το πιπέρι).
Μια πραγματική βασίλισσα, η Κλεοπάτρα της Αιγύπτου, ήταν τόσο γοητευμένη από το άρωμά του, ώστε λένε πως έκαιγε τους σπόρους του σε ολόκληρο το παλάτι περιμένοντας τον Μάρκο Αντώνιο! Το καρδάμωμο έχει ιστορία τόσο μακρά όσο και ο ίδιος ο άνθρωπος. Από τους αμνημόνευτους χρόνους ήταν γνωστές οι δυναμωτικές, θεραπευτικές, αλλά και αφροδισιακές ιδιότητές του. Τόσο, ώστε να «γεννήσει» μια πασίγνωστη έκφραση που περιγράφει όποιον ανακτά τις δυνάμεις του: «Καρδάμωσε»!
Το καρδάμωμο, ωστόσο, δεν ανήκει στην ελλαδική χλωρίδα. Το φρέσκο ντόπιο χόρτο, που βρίσκουμε ενίοτε σε κάποιους πάγκους των λαϊκών αγορών, ονομάζεται «κάρδαμο» και δεν έχει σχέση με το ξερό μπαχαρικό της Ανατολής.
Πρόκειται για το νεροκάρδαμο, μια πρασινάδα που φυτρώνει, όπως δηλώνει το όνομά της, κοντά στο νερό, σε λίμνες, ποτάμια ή ρυάκια και ευδοκιμεί στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη.
Χάρη στα λεπτά φυλλαράκια του με την πιπεράτη γεύση, το χόρτο αυτό χαρίζει σπιρτάδα σε όλες τις σαλάτες, καθώς και στα βραστά ή ψητά ψάρια, ή τα πουλερικά, που τα πασπαλίζουμε με κάρδαμο πριν από το σερβίρισμα.
Οι ρίζες του… καρδάμωμο (του ξερού μπαχαρικού) βρίσκονται στην Ινδία. Στα σανσκριτικά ονομαζόταν: «Ε-li-che», στα κινέζικα «ts’ao-k’ou», στα αραβικά «habahan». Στην αραβική κουλτούρα, μάλιστα, ήταν σύμβολο φιλοξενίας και το σέρβιραν στους καλεσμένους. Στα «πάτρια εδάφη» του, το καρδάμωμο φύτρωνε σε άγρια μορφή στα δάση του Γουέστερν Γκατς της νότιας Ινδίας. Η περιοχή αυτή, μάλιστα, είναι γνωστή ως «Οι λόφοι του Καρδάμωμου» και μέχρι πριν από 200 χρόνια προμήθευε το μπαχαρικό σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το εμπόριο του καρδάμωμου είναι πανάρχαιο. Από μαρτυρίες γνωρίζουμε ότι καλλιεργείτο στους κήπους του βασιλιά της Βαβυλώνας, από το 721 π.Χ.
Οι ευγενείς στο Δελχί και στην Αγρα, οι αυλές των οποίων φημίζονταν για την πολυτελή -και τη γαστριμαργική- τους διαβίωση, μασούσαν σπόρους καρδάμωμου τυλιγμένους σε χρυσά και ασημένια φύλλα, τα οποία είχαν εμβαπτισθεί σε ροδόνερο, με μικροποσότητα καπνού. Με αυτό τον τρόπο λάμβαναν την καθημερινή τους δόση νικοτίνης!
Επίσης, ήταν έθιμο -και κανόνας- να τρίβουν οι ευγενείς τις παλάμες των καλεσμένων τους με λίγους σπόρους καρδάμωμου, ως ένδειξη εκτίμησης και φιλίας. Οσο για τους κινέζους μανδαρίνους, μάσαγαν τους σπόρους πριν πλησιάσουν τον αυτοκράτορα, ώστε να μην ενοχλεί η ανάσα τους τον «Εκλεκτό των Ουρανών».
Εκτός από… αντίδοτο της κακοσμίας του στόματος και δηλωτικό φιλικής διάθεσης, το καρδάμωμο χρησιμοποιούσαν επίσης σε κάποιες τελετές της Τάντρα, για να συμβολίσουν το «γιόνι» (τα γυναικεία γεννητικά όργανα). Πράγμα που ερμηνεύει, εν μέρει, τις αφροδισιακές ιδιότητες του μπαχαρικού (ας όψονται τα άλατα σιδήρου, ασβεστίου και ιωδίου, οι βιταμίνες Α, C και Ε, καθώς και οι σημαντικές ποσότητες ιχνοστοιχείων που περιέχει).
Το κάρδαμο χρησιμοποιείται με διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με το γευστικό πολιτισμό κάθε χώρας. Είναι πολύ δημοφιλές στη βορειοανατολική Αφρική, ενώ στο Μαρόκο ηγεμονεύει σε ένα μείγμα μπαχαρικών που το λένε «ras el hanout». Στην Κίνα χρησιμοποιείται κυρίως στην κουζίνα της κεντροδυτικής επαρχίας Σετσουάν – νοστιμεύουν με αυτό τα κρέατα που σιγοψήνονται. Στη Μέση Ανατολή, μέχρι το Ιράν, αρωματίζουν τον καφέ και το τσάι (χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το μαύρο τσάι kakakule που σερβίρουν στην Τουρκία). Από την άλλη πλευρά, στις σκανδιναβικές χώρες το χρησιμοποιούν στην αρτοποιία (στη Φιλανδία φτιάχνουν ένα γλυκό ψωμί με κάρδαμο που το λένε «pulla»).
Το καρδάμωμο είναι μπαχαρικό… παντός καιρού και πιάτου. Μπορεί να αρωματίζει το ντρέσινγκ μιας φρουτοσαλάτας, όσο και τις αλμυρές πίκλες (ιδίως αυτές που πάνε με τις ρέγκες). Θα το συναντήσετε στις σάλτσες μπάρμπεκιου, αλλά και σε σούπες θαλασσινών, ακόμα και λαχανικών. Επίσης ταιριάζει τέλεια με το κρασί, όπως και στο μέλι ή στις γλυκοπατάτες. Να μην ξεχάσουμε τις διαφόρων ειδών μαρινάδες και, φυσικά, το αγαπημένο «δικό» μας ρυζόγαλο.
