Βασικά
Eίναι γεγονός πως όλα τα αεροπλάνα δεν είναι ίδια. Η σχεδίαση κάθε αεροπλάνου είναι τέτοια ώστε να ευνοεί κάποιο/α συγκεκριμένα χαρακτηριστικά πτήσης (π.χ. ακροβατικά, σταθερότητα κτλ.)
Ένας έμπειρος μοντελιστής (ή γενικά οποιοσδήποτε ασχολείται με αεροσκάφη) βλέποντας ένα μοντέλο/σχέδιο μοντέλου αεροσκάφους μπορεί να καταλάβει γενικά το είδος της πτήσης για το οποίο αυτό προορίζεται.
Τα βασικότερα χαρακτηριστικά στη πτήση ενός αεροπλάνου τα καθορίζει η σχεδίαση (τί άλλου;) των φτερών του. Το φτερό ενός μοντέλου αν παρατηρηθεί προσεκτικά θα διαπιστωθεί καταρχάς ότι συνήθως δεν αποτελείται από ένα και μόνο επίπεδο κομμάτι/επιφάνεια όπως αυτό του αεροπλάνου του παρακάτω σχήματος.
To αεροπλάνο του παραπάνω σχήματος θα ήταν πολύ ασταθές πράγμα που θα του έδινε πλεονέκτημα στην εκτέλεση κάποιον ακροβατικών στα χέρια ενός έμπειρου χειριστή ενώ δεν θα ήταν φυσικά το ιδανικό αεροπλάνο για να εκπαιδευτεί ένας αρχάριος.
Συνήθως λοιπόν, τα εκπαιδευτικά αεροπλάνα διαθέτουν φτερά που αποτελούνται από δύο επιφάνειες (έδρες) που σχηματίζουν μεταξύ τους μία γωνία (δίεδρος γωνία -dihedral), ακριβώς όπως το αεροπλάνο του επόμενου σχήματος:
To παραπάνω αεροπλάνο θα ήταν πολύ πιο σταθερό από το πρώτο.
Στην προσπάθεια για μεγαλύτερη σταθερότητα υπάρχουν επίσης μοντέλα με περισσότερες έδρες στα φτερά τους, τρείς ή τέσσερις. Στην πρώτη περίπτωση δύο έδρες σχηματίζουν γωνία με μία τρίτη στο κέντρο
ενώ στην δεύτερη περίπτωση και η μεσαία έδρα χωρίζεται σε δύο άλλες υπό κάποια γωνία.
Η κατανόηση της συμπεριφοράς κάθε τύπου φτερού στην πτήση επιτρέπει να μελετηθεί και η στρέψη του αεροσκάφους μόνο με τη χρήση του rudder που δεν καλύφτηκε στη σελίδα της γενικότερης "Θεωρίας πτήσης".
Αν λοιπόν χρησιμοποιηθεί μόνο το rudder για να στραφεί το αεροπλάνο αυτό που θα συμβεί είναι να στραφεί μεν η άτρακτος προς την επιθυμητή διεύθυνση αλλά το διάνυσμα της ταχύτητας του αεροπλάνου δεν θα αλλάξει και αυτό διεύθυνση(αφού δεν θα έχει ασκηθεί καμία δύναμη για το σκοπό αυτό). Το αποτέλεσμα θα είναι το σκάφος να "γλιστρήσει" κατά την φορά της ταχύτητας του και όχι να στρίψει.
Όλα αυτά βέβαια αν το φτερό του αεροπλάνου δεν είναι δίεδρο. Γιατί στην περίπτωση της δίεδρης κατασκευής η στροφή της ατράκτου π.χ. προς τα δεξιά του αεροπλάνου σημαίνει ότι η αριστερή έδρα του φτερού βρίσκεται σε πλεονεκτικότερη της δεξιάς θέση σε σχέση με την ταχύτητα του σκάφους και άρα παράγει μεγαλύτερη άντωση. Η διαφορά άντωσης μεταξύ των δύο επιφανειών του φτερού κάνει το αεροσκάφος να πάρει κλίση όμοια με την κλίση που θα του έδιναν τα aileron οπότε στη συνέχεια έχουμε στροφή. Το ίδιο συμβαίνει και στις περιπτώσεις με περισσότερες έδρες.
Έτσι καταφέρνουν να πετούν αποτελεσματικά μοντέλα χωρίς aileron. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να μην έχει ailerons ένα μοντέλο, π.χ. μείωση βάρους στα ανεμοπλάνα, μείωση κόστους, λιγότερα κανάλια για την τηλεκατεύθυνση κτλ.
Τα μοντέλα ανάλογα με τη σχεδίαση του σκάφους διακρίνονται επίσης και σε υψηλοπτέρυγα, μεσοπτέρυγα και χαμηλοπτέρυγα. Τα πρώτα είναι πιο σταθερά και ενδείκνυνται για εκπαίδευση νέων χειριστών ενώ τα τελευταία είναι μάλλον ασταθή και χρειάζονται πιο έμπειρους χειριστές.
Ίσως ένα τελευταίο θέμα που θα έπρεπε να καλυφτεί να είναι η μορφή της τομής του φτερού και η σχεδίαση των airfoils (αεροτομών) γενικά. Κοιτώντας το φτερό του μοντέλου από τα πλάγια (προφίλ δηλαδή) μπορεί η τομή του φτερού να είναι ελλειψοειδής και απόλυτα συμμετρική ή μπορεί να είναι κατά το πάνω μέρος ελλειψoειδής και στο κάτω μέρος της τελείως επίπεδη ή και ενδιάμεσα από τις δύο προηγούμενες καταστάσεις. Τα αεροσκάφη με συμμετρικές πτέρυγες απευθύνονται σε πιο έμπειρους μοντελιστές ενώ τα μη συμμετρικά συνδιάζονται πιο καλά με υψιλοπτέρυγα εκπαιδευτικά αεροπλάνα και είναι και πιο εύκολα στην κατασκεύη.
Πιστεύω πώς δεν είναι απαραίτητο να γίνει μία πιο μεγάλη εμβάθυνση στη μελέτη της μορφής των αεροσκαφών, έτσι και αλλιώς δεν υπάρχουν όρια σε θέματα σαν και αυτό-απόδειξη ο τεράστιος αριθμός βιβλίων που υπάρχουν πάνω στο θέμα. Όπως και να έχει όμως δεν χρειάζεται να μελετηθεί σε τέτοια επίπεδα το θέμα μόνο και μόνο για την πτήση ενός αερομοντέλου. Οι παραπάνω πληροφορίες έχουν περισσότερο εγκυκλοπαιδικό χαρακτήρα και χρησιμεύουν κυρίως στην σωστή επιλογή του υλικού που πρέπει να επιλέξει να προμηθευθεί ένας μοντελιστής.
Άλλωστε μην ξεχνάτε ότι δεν έγινε ακόμα αναφορά στην κατασκευή ενός μοντέλου που αποτελεί πολύ σημαντική διαδικασία.
Εφτασε η ώρα της κατασκευής.
Πρέπει καταρχήν να καταστεί σαφές ότι πολλά από τα μοντέλα που πωλούνται σήμερα (αν όχι τα περισσότερα) είναι ARF -χρειάζονται δηλαδή μόνο βασική συναρμολόγηση- και αυτό γιατί είτε η τιμή τους δεν είναι σημαντικά μεγαλύτερη από το τελικό κόστος της συναρμολόγησης ενός kit είτε δεν υπάρχει πλέον τόσος χρόνος για συναρμολόγηση. Παρ'όλα αυτά όμως τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Επίσης θα υπάρξει σίγουρα κάποια στιγμή που θα πρέπει να γίνει κάποια επιδιόρθωση (π.χ. μετά από μία άσκημη προσγείωση) οπότε και η εμπειρία από την κατασκευή είναι πολύτιμη.
Υποθέτουμε ότι το μοντέλο χρειάζεται πλήρη συναρμολόγηση (δεν είναι της κατηγορίας ARF – Almost Ready to Fly,δηλαδή σχεδόν έτοιμο)
Η κατασκεύη κάθε μοντέλου είναι μία πολύ σημαντική διαδικασία.Μόνο η σωστή κατασκευή θα επιτρέψει την ασφαλή πτήση και την εκπαίδευση ενός νέου χειριστή. Μια λάθος κατασκευή (ακόμα και σε μία φαινομενικά μικρή λεπτομέρια) μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα προβληματική πτητική συμπεριφορά άρα προβλήματα στην πτήση,την εκμάθηση και τέλος ίσως και να προξενήσει πτώση και καταστροφή του μοντέλου.
Το κακό θα είναι πως δεν θα μπορείτε να κατηγορήσετε σε αυτήν την περίπτωση κανέναν άλλο εκτός από τον εαυτό σας (πράγμα όχι και τόσο ευχάριστο). Προσοχή λοιπόν στην κατασκευή!
Τα περισσότερα μοντέλα αποτελούνται από ξύλινα κομμάτια που στερεώνονται με κόλλα (συνήθως εποξική και κυανοακρυλική.)
Οι κόλλες αυτές είναι κατάλληλες για μοντέλα αφού κρατούν τα ξύλινα μέρη αρκετά γερά κολλημένα ώστε να αντέξει το μοντέλο στην καταπόνηση.Γι΄αυτό και η χρήση κάθε απλής κόλλας που κυκλοφορεί στο εμπόριο συνήθως έχει σαν συνέπεια το αεροσκάφος να έχει τάσεις "αυτοδιάσπασης"(!).
Ανάμεσα στις κόλλες που υπάρχουν στα μοντελιστικά καταστήματα μπορείτε να βρείτε κόλλες που σταθεροποιούνται μετά από λίγα δευτερόλεπτα ως και μετά από ώρες.Γενικά για την συναρμολόγηση κομματιών που χρειάζονται ρύθμιση καλό είναι να μην χρησημοποιείται κόλλα με χρόνο σκλήρυνσης της τάξης δευτερολέπτων. Στην παρακάτω φωτογραφία φαίνεται ένας βολικός τρόπος εφαρμογής της παραπάνω σκέψης. Η αρχική προσαρμογή των κομματιών γίνεται με χρήση κόλλας που δεν σταθεροποιείται γρήγορα ώστε να υπάρχει άνεση χρόνου στην σωστή τοποθέτηση των κομματιών (που μπορεί να απαιτεί μετρήσεις & γενικά χρονοβόρες διαδικασίες που δεν είναι βολικό να γίνονται υπό πίεση χρόνου). Όταν είναι πλέον σίγουρη η σωστή επαφή των κομματιών μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα σπρέι επιτάχυνσης της σκλήρυνσης της κόλλας. Αντίστοιχα υπάρχουν και διαλυτικά για την περίπτωση που θα γίνει κάποιο λάθος.
Tυπικοί χρόνοι που αναγράφονται πάνω στις συσκευασίες είναι τα 60 δευτερόλεπτα, τα 2 ή 5 λεπτά, τα 10 ή 15 λεπτά, η μισή ώρα ή και παραπάνω. (ας σημειωθεί επίσης πως οι χρόνοι αυτοί αναφέρονται στο αρχικό χρονικό περιθώριο που επιτρέπει τυχόν αλλαγές και όχι στο πλήρες «δέσιμο» της κόλλας που χρειάζεται κάποιες ώρες. Ένα μοντέλο για να πετάξει θα πρέπει φυσικά να έχει περάσει ο παραπάνω προβλεπόμενος πλήρης χρόνος σκλήρυνσης)
H κατασκευή ενός φυσιολογικού μοντέλου π.χ. ένα αεροπλάνο για μηχανή 0.40 μπορεί να διαρκέσει (ανάλογα με τον χρόνο που μπορεί να διαθέσει κανείς ανά ημέρα) από ένα 2ήμερο (για κάποιον έμπειρο) ώς και εβδομάδες.
Μία επιπλέον σημαντική διαδικασία είναι ο τελικός έλεγχος και το ζύγισμα του μοντέλου ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχει η σωστή ισορροπία της κατασκευής και αν το κέντρο βάρους βρίσκεται στη σωστή περιοχή του σκάφους. Συνήθως το σωστό setup έχει σαν αποτέλεσμα όταν το μοντέλο συγκρατείται από τα άκρα των φτερών να παρουσιάζει ελαφριά κλίση προς τα μπροστά.
Σήμερα, τα βιβλία οδηγιών των κατασκευαστών που συνοδεύουν τα κιτ κατασκευής των μοντέλων είναι αρκετά λεπτομερή με εικόνες και διαγράμματα που δείχνουν τις ιδιαιτερότητες κάθε σχεδίου και τα σημεία που πρέπει να δωθεί περισσότερη προσοχή.
Υπάρχουν μοντέλα αεροπλάνα με σύστημα προσγείωσης που αποτελείται από 2 ή από 3 ρόδες.Η διαρρύθμιση που έχουν τα σκέλη σε κάθε μοντέλο παίζει σημαντικό ρόλο στις αποπροσγειώσεις. "Συνήθως" για εκπαιδευτικές πτήσεις πιο βολικό είναι το σύστημα με 3 τροχούς που φαίνεται παρακάτω
Βέβαια αυτό είναι εντελώς υποκειμενικό. Η άλλη πιο συνηθισμένη διαμόρφωση είναι η παρακάτω:
